Trong hai ngày 21 và 22/10/2017, Pv trang web vietkieuhp.com tham dự lớp nghiệp vụ biên tập và quản lý xuất bản năm 2017- tuần 2, sau đây xin giới thiệu tới các bạn nội dung các buổi học trên:
Chuyên đề 5: Tổ chức thiết kế, trình bày minh họa sách
Sáng ngày 21/10/2017 tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, lớp nghiệp vụ biên tập và quản lý xuất bản năm 2017- tuần 2; đã diễn ra chuyên đề 5: Tổ chức thiết kế, trình bày minh họa sách; Giảng viên: Họa sĩ Lê Tiến Vượng- Trưởng phòng đồ họa báo TNTP và HHT. Giảng viên đã truyền đạt đến các học viên những nội dung sau: Để tờ báo đến độc giả ấn tượng, cần có họa sĩ trình bày. Nghệ thuật trình bày báo chí là nơi thao diễn của họa sĩ, là nơi xây dựng style cho tờ báo của mình. Mỗi chuyên mục có một người “quản trang”, cần lôi cuốn độc giả và lôi cuốn người cộng tác. Cần xác định thiết kế báo khổ A2, A3 hay A4, hay kích cỡ phá cách. Măng-xéc báo tạo ấn tượng đầu tiên, mở đầu tờ báo phải như “tiếng pháo”, kết thúc như “tiếng chuông”. Người họa sĩ “thiết kế siêu thị” cho một tờ báo sao cho dễ xem, dễ nhìn, dễ thấy. Style chính là bộ luật tạm thời của tờ báo, vd: tờ báo A3 không được quá 5 cột, phông chữ không thay đổi. Người thiết kế trình bày báo chí chính là “người hướng dẫn viên du lịch” cho tờ báo đấy. Về màu sắc trong in ấn có 4 mầu cơ bản: đỏ, xanh, vàng, đen. Tất cả các ảnh nét hay không bởi các “chấm ảnh”, vd: 250 điểm/ing. Để in tờ báo có nhiều loại giấy, giấy càng bóng thì càng khó đọc, giấy càng trắng xem càng ‘nhức mắt”. Sách báo sang trọng thì có giấy ngả vàng để tránh gây tương phản. Minh họa báo chí: khi nào dùng tranh vẽ, khi nào dùng ảnh chụp. Báo cần có logo, và có cuốn cẩm nang hướng dẫn sử dụng logo. Cần có slogan là lời tuyên ngôn của tờ báo, tạo ấn tượng cho độc giả.
Chuyên đề 6: Marketing xuất bản
Chiều ngày 21/10/2017 tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền; Lớp nghiệp vụ BT và quản lý XB năm 2017 học chuyên đề 6: Marketing xuất bản; Giảng viên: Ths Nguyễn Lan Phương- Khoa Xuất bản, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Giảng viên đã truyền đạt đến các học viên những nội dung sau: Bài giảng có 2 phần: Khái quát lý luận chung và Marketting trong xuất bản. Năm 1902, môn Marketing được giảng dạy trong trường đại học ở Mỹ. Lý thuyết marketing truyền thống gồm: sản xuất, sản phẩm, tiêu thụ. Từ năm 1970 đến nay, lý thuyết marketing hiện đại đặt ra: doanh nghiệp chỉ sản xuất và bán những cái thị trường cần. Sách là loại hàng hoá, nó phải trải qua một quy trình từ sản xuất, phân phối trước khi đến tay khách hàng. Trước đây, sản xuất sách mang tính cục bộ, độc quyền nên chẳng cần rao cũng có người mua. Nhưng tất cả đã thay đổi, muốn bán được sách, NXB không chỉ quảng bá, marketing, mà còn phải có chiến lược cho loại sản phẩm văn hoá này. Trước đây việc định giá cho một quyển sách theo công thức chung: Giá bìa bằng tổng các chi phí nhân cho 1.5, 2 hoặc 3, tuỳ theo định giá của NXB. Trong đó, chi phí cho tác giả, người dịch chỉ chiếm từ 10 đến 12% giá bìa nhân với số lượng in. Đây là một các thức định giá rất sai lầm trong marketing. Kênh phân phối chính ở Việt Nam là những nhà sách. Hệ thống bán lẻ từ lâu là các “thế lực” trong làng xuất bản. Các công ty xuất bản nhỏ và các nhà xuất bản ứng phó bằng các tự mở nhà sách riêng, tuy nhiên điều này không phải là phương án khả thi. Truyền thông cần đúng thời điểm, khi một cuốn sách ra đời, các NXB hay trao số phận của quyển sách cho các báo đưa tin trong mục điểm sách, điều này đúng nhưng chưa đủ. Các NXB cần phải có chiến lược định vị sản phẩm của mình dành cho đối tượng nào, qua đó tìm kiếm những tác giả có thế mạnh cho những sản phẩm liên quan. Dù bạn giỏi marketing cỡ nào nhưng sản phẩm bạn tồi, thì coi như “phá sản”, marketing sai, mọi thứ đều vô ích. Cần có chiến lược định giá sản phẩm, đừng xem chi phí quảng bá, tạo ấn tượng cho trang bìa, tổ chức sự kiện, gây tiếng vang cho sản phẩm và thương hiệu là lãng phí. Hãy tìm đầu ra cho sản phẩm trước khi cho ra đời sản phẩm đó. Nên tạo website, blog, Fb riêng cho từng cuốn sách để độc giả có thể góp ý trước khi quyển sách ra đời. Hãy kể những câu chuyện đầy tính nhân văn liên quan đến quyển sách hoặc tác giả của nó. Những công ty PR sẽ giúp bạn làm việc này.
Chuyên đề 7: Biên tập ngôn ngữ văn bản
Ngày 22/10/2017 tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền; Lớp nghiệp vụ BT và quản lý XB năm 2017 học chuyên đề 7: Biên tập ngôn ngữ văn bản; Giảng viên: Ts Phạm Văn Thấu- Trưởng khoa Xuất bản, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Giảng viên đã truyền đạt đến các học viên những nội dung sau: Vai trò ngôn ngữ trong cuộc sống, giao tiếp, công việc. Các phóng viên cần tự biên tập bài viết của mình trước khi gửi đăng. Ngôn ngữ giúp con người hoàn thiện cuộc sống. Ngôn ngữ là công cụ để con người thực hiện chức năng giao tiếp, tư duy. Ngôn ngữ là ký hiệu thứ nhất hình thành từ rất lâu đời, từ ngôn ngữ tới chữ viết là hệ thống ký hiệu thứ hai nhằm ghi lại tiếng nói. Chữ viết là phát minh ấn tượng của con người. Người Việt trước đây đã dùng chữ Hán để ghi lại lời nói người Việt, trong đó có âm Hán Việt. Chữ Hán: hội tụ của các Bộ Thủ. Chữ Nôm sáng tạo nhằm độc lập với chữ Hán. Thơ chữ Nôm: Hồ Xuân Hương, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Du… Tiếng Pháp: đưa từ hệ thống tiểu học, đến các cấp học. Hệ thống chữ viết tiếng Việt: phụ âm, âm đệm, nguyên âm, nguyên âm đơn, nguyên âm đôi, âm cuối, thanh điệu… Những bất hợp lý trong tiếng Việt: ví dụ như sự nhầm lẫn giữa chữ “y” và “i”, “thầy” với “thày”, “hàng” với “hằng”: sự lặp lại, “ngàn” với “nghìn”. Việc biên tập và sử lý những bất hợp lý trong tiếng Việt đòi hỏi trình độ và sự tinh tế của các BTV. Vấn đề viết hoa trong văn bản, chấp nhận viết hoa sau 3 kết thúc câu: dấu chấm “.”, dấu cảm “!”, dấu hỏi “?”; Sau dấu “;” và sau dấu “:” nhiều văn bản viết hoa, nhưng sau dấu “;” và sau dấu “:” chưa phải là kết thúc câu. Ngôn ngữ văn bản có: Tính đơn nghĩa, tính hệ thống. Thuật ngữ vay mượn, tính quốc tế. Viết hoa tu từ mang tính tôn vinh, người ta có thể viết hoa cả đại từ, danh từ. Viết hoa tên riêng của người, địa danh, cơ quan, tổ chức, đoàn thể xã hội. Viết hoa sự kiện lớn, Vd như: Cách Mạng Tháng Tám. Các phương pháp viết tắt: viết tắt cả một tổ hợp; viết tắt tên doanh nghiệp, tổ chức. Sử lý từ vay mượn: Từ ngữ không có trong bảng từ vựng. Sử dụng từ phiên âm. Tài liệu cần nghiên cứu gồm những cuốn sách: Tiếng Việt thực hành; Ngôn ngữ văn bản, sách báo.
Bế giảng phần học tập “Nghiệp vụ Biên tập Xuất bản”
Chiều ngày 22/10/2017, tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, số 36 Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội; đã diễn ra bế giảng phần học tập “Nghiệp vụ Biên tập Xuất bản”. Trong hai tuần học tập vừa qua, với 4 ngày học tập; Chuyên gia giảng viên đã truyền đạt tới các học viên 7 chuyên đề. Chuyên đề 1: Những vấn đề phức tạp, nhạy cảm trong công tác biên tập, xuất bản hiện nay; Giảng viên: Ts Nguyễn Ngọc Bảo- Phó Cục trưởng Cục Xuất bản. Chuyên đề 2: Kỹ năng tổ chức bản thảo; Giảng viên: Ts Đỗ Quang Dũng- PGĐ, PTBT NXB CTQG-ST. Chuyên đề 3: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong hoạt động xuất bản hiện nay; Giảng viên: Nguyễn Kiểm- Nguyên Cục trưởng Cục Xuất bản- Hội trưởng Hội Xuất bản Việt Nam. Chuyên đề 4: Kỹ năng biên tập bản thảo; Giảng viên: PGS, TS. Lê Văn Yên, NXBCTQG Sự Thật. Chuyên đề 5: Tổ chức thiết kế, trình bày minh họa sách; Giảng viên: Họa sĩ Lê Tiến Vượng- Trưởng phòng đồ họa báo TNTP và HHT. Chuyên đề 6: Maketting xuất bản; Giảng viên: Ths Nguyễn Lan Phương- Khoa Xuất bản, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Chuyên đề 7: Biên tập ngôn ngữ văn bản; Giảng viên: Ts Phạm Văn Thấu- Trưởng khoa Xuất bản, Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Kết thúc phần học tập “Nghiệp vụ Biên tập Xuất bản”; Từ ngày 18/11/2017, chuyên gia giảng viên sẽ truyền đạt tới các học viên phần học tập “Nghiệp vụ Quản lý Xuất bản”.
Minh Trí
